Uniek platform voor aangiftes doorverkoop van kunstwerken

Op voorstel van Vice-Eersteminister en Minister van Werk, Economie en Consumenten Kris Peeters heeft de federale regering een ontwerp van koninklijk besluit goedgekeurd dat het administratieve beheer van het ‘volgrecht’ verbetert door de oprichting van een ‘uniek platform’ (database) voor de aangiftes. Deze beslissing wordt nu ter advies aan de Raad van State voorgelegd.

Dit ontwerp van besluit betekent dat auteurs van kunsten kunnen delen in de opbrengsten van de opeenvolgende verkopen van hun werk van beeldende kust, aangezien een (door)verkoop de voornaamste exploitatiewijze van kunstwerken uitmaakt. Op elke verkoop van het origineel van een kunstwerk heeft de kunstenaar recht op een percentage dat in degressieve schijven wordt toegepast, gaande van 4 tot 0,25%. De toepassingsdrempel betreft transacties waarbij de verkoopsprijs boven 2000 € ligt. Bijvoorbeeld: bij een verkoop van een schilderij van een Belgische (of Europese kunstenaar) in een Belgische veilingzaal ter waarde van 3000 € zal een bedrag verschuldigd zijn van 120 € (4%) aan de kunstenaar.

Uniek platform

Het volgrecht is een vergoeding voor de makers van originele grafische, plastische en fotografische werken wanneer hun werken worden doorverkocht door een professional van de kunstmarkt. Het volgrecht is verschuldigd als bij de verkoop van het kunstwerk (als koper, als verkoper of als tussenpersoon) actoren uit de professionele kunsthandel zijn betrokken, zoals galeriehouders en veilinghuizen. Bij de verkoop van een kunstwerk zijn alle betrokkenen – zowel de verkoper als de koper of tussenpersoon – verplicht om de beheersvennootschappen van kunstenaars hiervan op de hoogte te brengen. Vanaf 1 juli moeten zij een uniek platform hiervan op de hoogte te brengen.

“Het ontwerp-KB betekent dat er een uniek platform of database komt dat alle aangiftes en alle betalingen in België voor volgrecht centraliseert,” aldus Vice-Eersteminister Kris Peeters: “Het ontwerp bepaalt de voorwaarden waar dit uniek platform aan moet voldoen. Ook maakt het ontwerp het beheer van het volgrecht transparanter, zowel voor de professionals op de kunstmarkt als voor de rechthebbenden. Het uniek platform zal op zijn website een lijst publiceren van de werken die aangegeven worden voor doorverkoop. Dit moet gebeuren binnen de drie maanden na deze kennisgeving.”
Het volgrecht bestaat in België sinds 1921. Een Europese richtlijn van 2001 harmoniseerde het toepassingsgebied en de tarieven.

Kunstenaars delen in opbrengst
Aangezien veel jonge kunstenaars hun werk vaak tegen een relatief lage prijs verkopen, is het volgrecht bedoeld om deze kunstenaars de vruchten te laten plukken van het succes van hun werk wanneer het later wordt doorverkocht voor hoge prijzen. We hebben het hier over originelen van grafische of beeldende kunstwerken zoals schilderijen, beeldhouwwerken, collages, gravures, lithografieën. Het volgrecht heeft als doel de auteur te laten delen in de opbrengsten van de opeenvolgende verkopen van het werk van beeldende kunst, aangezien een verkoop de voornaamste exploitatiewijze van dergelijke werken uitmaakt. Een kunstenaar die nog geen grote bekendheid geniet, verkoopt zijn werk meestal tegen een relatief lage prijs. Eens zijn bekendheid toeneemt, kan de waarde van het werk bij elke doorverkoop sterk stijgen. Zonder het volgrecht, zou de kunstenaar hier echter nauwelijks van profiteren.

0,25 tot 4 % op verkoopprijs boven 2000€

Op elke verkoop van het origineel van een kunstwerk heeft de kunstenaar recht op een percentage dat in degressieve schijven wordt toegepast (gaande van 4 tot 0,25 procent op de verschillende schijven). De toepassingsdrempel betreft transacties waarbij de verkoopsprijs boven 2000 € ligt.

Bijvoorbeeld: bij een verkoop van een schilderij van een Belgische (of Europese kunstenaar) in een Belgische veilingzaal ter waarde van 3000 € zal een bedrag verschuldigd zijn van 120 € (4%). Of: de verkoop van een beeldhouwwerk van Victor Rousseau ter waarde van 30.000€ heeft een bedrag van 1.200 € aan volgrecht opgeleverd voor zijn erfgenamen. De verkoop van een beeldhouwwerk van Rik Poot aan 27.720 € levert een bedrag aan volgrecht op van 1.108,8 €. Het recht blijft bestaan tot 70 jaar na overlijden van de auteur.