Stop ontbossing aan Affligemdreef !

Op 16 oktober 2016 wordt er weer feest gevierd aan de abdij van Affligem. Met de tweede Eremebald Kravaal Happening willen een aantal politici terecht het schitterende en waardevolle landschap rond de abdij van Affligem in de kijker zetten en de burger laten zien hoezeer zij wel begaan zijn met het behoud ervan.

De Erembald Kravaal-happening kadert in het Vlaams strategisch project ‘Landschap van Erembald tot Kravaalbos’. Dit project focust op het zorgzaam koesteren van het resterende groen in dit sterk verstedelijkt gebied van de Vlaamse ruit en op zachte duurzame recreatie binnen de draagkracht van het gebied, dat zich uitstrekt over twee provincies en vijf gemeenten (Aalst, Affligem, Opwijk, Merchtem en Asse).

Meer bepaald door enerzijds in te zetten op duurzame recreatie met een lage ecologische voetafdruk en anderzijds ‘een groene omgeving met ecologisch beheer, bosuitbreiding en aaneensluiting van bestaande natuur’, een letterlijke doelstelling van het voormeld landschapsproject.

De gemeenteraad van Aalst besliste reeds in 2003 bij de vaststelling van het ruimtelijk structuurplan Aalst om het groene karakter van de Faluintjes beter te beschermen, o.m. door het versterken en uitbreiden van de aanwezige bosstructuur in dit gebied.

In 2011 besliste de Vlaamse minister voor onroerend erfgoed om het gebied van Kluisbos, Faluintjes en Abdij van Affligem omwille van de o.m. natuurwetenschappelijke en landschappelijke waarde aan te duiden als ankerplaats.

En toch gaat het momenteel nog steeds niet zo goed met het natuur- en bosbehoud in deze ankerplaats die een wezenlijk deel vormt van het projectgebied van het Vlaams strategisch project ‘Landschap van Erembald tot Kravaalbos’.

In de praktijk is immers slechts een beperkt gedeelte van dit waardevol landschap aangeduid en beschermd als natuurgebied. Een groot deel van het landschap is niet aangeduid als natuur- of bosgebied maar heeft een andere bestemming, bvb. landbouwgebied of recreatiegebied. De natuur en het bos zijn er wat men noemt ‘zonevreemd’ en zijn op die wijze duidelijk veel minder beschermd.

In plaats van het bos in dit gebied uit te breiden gebeurt momenteel het omgekeerde en wordt het gebied rond de Zandberg en het Kluisbos de afgelopen jaren ontbost.

Meest recent werd enkele weken geleden met zware machinerie een enkele decennia oud bosje gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied gekapt, en werd de er aanwezige biodiversiteit volledig teniet gedaan om er een paardenweide van te maken. De vrees bestaat bovendien dat deze weide in de toekomst zal gebruikt worden als parkeerweide voor massaevenementen zoals ook reeds met een nabijgelegen weide gebeurde.

Op papier wordt de ontbossing gecompenseerd door in het nabijgelegen Molenbeekvallei twee percelen te beplanten. Die percelen zijn reeds bestemd als natuurgebied. Met deze compensatie wordt het bestaande natuurareaal bijgevolg niet uitgebreid. Ook het bosareaal wordt niet uitgebreid, integendeel is onze huidige generatie opnieuw een stukje bos armer. Zelfs indien de compensatie goed wordt uitgevoerd, dan nog is het 40 jaar wachten om tot een evenwaardig bosecosysteempje te komen en het bosareaal terug op hetzelfde niveau te brengen als vandaag.

Bovendien wordt die compensatieregeling slecht opgevolgd. De stadsdiensten houden geen toezicht en ook de natuurinspectie van ANB volgt dit onvoldoende op. Zo blijkt dat één van de percelen die zouden worden aangeplant in het verleden reeds werd aangeplant. Compensatiebebossing is hier dus per definitie onmogelijk. Op die wijze is de compensatieregeling dan ook een vrijgeleide voor ontbossing.

Uit een recente studie van het Rekenhof, is overigens gebleken dat het boscompensatiemechanisme slechts op zeer gebrekkige wijze werkt, en dat de achterstand inmiddels is opgelopen tot meerdere duizenden hectare.

Ook als de compensaties goed worden uitgevoerd zijn er nog vele decennia zorgvuldig en aangepast beheer nodig vooraleer er een nieuw bos is. ‘Boompje groot, plantertje dood’ zegt een Nederlands spreekwoord, en in die lange tijd kan er heel wat gebeuren en misgaan. Dat leert ook een eerder bosuitbreidingsproject aan de Zandberg. In 1994 werd een deel van het vroegere vliegveld gelegen naast het Kluisbos, bebost door kinderen van enkele scholen uit de omgeving. In 1996 werd via het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan bevestigd om de percelen van het Oud Vliegveld te Aalst, palend aan het Kluisbos, te bestemmen voor natuurontwikkeling en bosuitbreiding. Twintig jaar later is het echter nog altijd wachten op de beslissing van de overheid om dit gebied effectief te bestemmen en te beschermen als bosgebied. En ondertussen betwist de huidige eigenaar de bestemming als bos en wil hij de 3 ha grote bosuitbreiding omvormen tot een grote parking voor 200 vrachtwagens en vele honderden personenwagens met het oog op de organisatie van massaevenementen, een voorbeeld van niet duurzame recreatie en in ieder geval niet binnen de draagkracht van het gebied.

Niettegenstaande de milieuvergunning door de Raad van State werd vernietigd en de bouwvergunning nog wordt aangevochten bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, werd via een politiek van voldongen feiten de wegenis van de parking reeds aangelegd in het nog zeer jonge bos en wordt de parking ook met de regelmaat van de klok gebruikt, laatst nog op 18 september 2016.

Op die wijze dreigt ook die ruim 20 jaar oude bosuitbreiding volledig verloren te gaan voor toekomstig bos.

De ‘zonevreemde’ natuur en bos in dit unieke abdijlandschap moet dan ook dringend een veel betere bescherming krijgen.

In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Aalst dat in 2003 werd vastgesteld, is in de bindende bepalingen voorzien om voor dit gebied een ruimtelijk uitvoeringsplan op de maken, om zoals reeds gezegd op die wijze het groene karakter van het gebied beter te beschermen. Bij de vernietiging van de milieuvergunning voor de massaevenementen aan de paardenkathedraal heeft de Raad van State daar nog eens uitdrukkelijk de aandacht op gevestigd, maar ook de Raad van State krijgt voorlopig geen gehoor bij het huidige stadbestuur.

En ook voor de aanduiding als ankerplaats in 2011, meer bepaald om het gebied de daarbij horende juridische bescherming als erfgoedlandschap te geven is een ruimtelijk uitvoeringsplan nodig.

Raldes, BOS+ en omwonenden roepen de verantwoordelijke politici dan ook op om hun terechte bezorgdheid voor dit waardevolle en unieke landschap te vertalen in krachtdadig beleid en zich niet te beperken tot vrijblijvende happenings.