Een opvallende daling in Vlaamse dierenasielen na recordjaar 2023
De Vlaamse dierenasielen hebben in 2024 samen 44.000 dieren opgevangen. Dat is bijna 10% minder dan de meer dan 49.000 dieren die in 2023 geregistreerd werden, een absoluut recordjaar. Deze daling komt er vooral door minder zwerfdieren en een lagere instroom van afgestane huisdieren.
De trend is vooral zichtbaar bij honden en katten, de grootste groepen in de opvang. Toch betekent dit niet dat de asielen leeg zijn. Nog steeds wachten duizenden dieren op een nieuwe thuis.
Het blijft belangrijk dat mensen die een huisdier overwegen eerst kijken naar adoptie via www.adopteereendier.be. Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts benadrukt dat adoptie de voorbije jaren sterk is toegenomen en dat dit een succesverhaal blijft binnen het Vlaamse beleid. Sinds 2016 steeg het aantal adopties met maar liefst 77%.
Cijfers per diersoort: minder honden en katten
De daling zit voornamelijk bij de honden en katten. In 2024 werden 25.018 katten binnengebracht in de Vlaamse dierenasielen, bijna 10% minder dan het jaar voordien. Ook bij de honden is er een forse terugval: 7.156 dieren, een daling van 18% ten opzichte van 2023. Voor veel asielen betekent dit dat ze tijdelijk iets meer ademruimte kregen, maar de opvangplaatsen zijn nog lang niet leeg. Er zijn nog steeds dieren die door verwaarlozing, inbeslagname of verlies van hun eigenaar opvang nodig hebben.
Bij kleinere diersoorten is het beeld anders. Voor paarden, geiten, reptielen en vissen werd soms zelfs een stijging vastgesteld. Die stijging is doorgaans het gevolg van meer inbeslagnames door de inspectiediensten. Dit toont aan dat er naast honden en katten nog veel andere diersoorten een beroep doen op de opvangcapaciteit van asielen, wat vaak minder zichtbaar is in het publieke debat.
Vrijwilligers maken het verschil
Achter de cijfers schuilt ook het dagelijkse werk van duizenden vrijwilligers. Zij zetten zich dag in, dag uit in voor dieren die ziek, verwaarloosd of achtergelaten zijn. In een asiel krijgen deze dieren medische verzorging, de nodige rust en, waar mogelijk, een tweede kans op een nieuw gezin. Zonder de inzet van deze vrijwilligers en medewerkers zouden de cijfers er heel anders uitzien. Minister Weyts benadrukt dat de Vlaamse overheid de voorbije jaren extra middelen vrijmaakte om deze asielen te ondersteunen, maar dat de noden groot blijven.
De cijfers worden jaarlijks verzameld om trends in kaart te brengen. Op die manier kan er beter ingespeeld worden op uitdagingen, zoals pieken in het aantal dieren of structurele problemen bij bepaalde diersoorten. Voor 2023 ging het om een recordaantal van 49.377 dieren, terwijl er in 2024 dus net geen 44.000 werden geregistreerd.
Adoptie als sleutel tot succes
Het adoptiepercentage is een belangrijk lichtpunt in dit verhaal. Maar liefst 77% van de opgevangen dieren vond in 2024 een nieuwe thuis. Dat cijfer is een bevestiging dat steeds meer mensen bewust kiezen om een dier te adopteren in plaats van er één te kopen. De Vlaamse campagne rond adopteereendier.be blijkt hierbij een groot succes. De website biedt een duidelijk overzicht van beschikbare dieren en maakt de zoektocht naar een nieuwe huisgenoot eenvoudiger dan ooit.
De stijging van adopties sinds 2016 met 77% toont aan dat mentaliteitswijziging mogelijk is. Waar vroeger veel mensen zonder nadenken naar een kweker of dierenwinkel trokken, groeit vandaag het besef dat adoptie een waardevol alternatief is. Voor de dieren zelf betekent dit een tweede kans, voor de asielen een broodnodige verlichting van de druk, en voor de adoptanten een trouwe vriend die anders misschien geen thuis meer had gevonden.
Geen reden tot euforie: asielen blijven vol
Hoewel de daling van het aantal opgevangen dieren positief lijkt, is er geen reden tot euforie. Verschillende asielen signaleren nog steeds een hoge instroom en lange wachttijden voor adopties. Vooral oudere dieren, dieren met medische noden of dieren die moeilijker plaatsbaar zijn, blijven soms maandenlang in de opvang. Dit toont aan dat de daling van de cijfers niet automatisch betekent dat de druk van de ketel is.
Minister Weyts waarschuwt ook zelf: “Het is natuurlijk goed nieuws als er minder zwerfdieren binnengebracht worden of minder baasjes hun dieren afstaan. Maar dat wil niet zeggen dat de asielen leeg zijn. Integendeel, veel asielen kampen ondanks de globale daling nog steeds met een toestroom van dieren die vaak al lang wachten op een nieuwe thuis.”
Blik vooruit: structurele ondersteuning nodig
De Vlaamse overheid blijft inzetten op ondersteuning van de asielen. Jaarlijks wordt niet alleen gekeken naar de cijfers, maar ook naar de noden op het terrein. Daarbij is er aandacht voor zowel infrastructuur als voor campagnes die mensen bewust maken van hun verantwoordelijkheid als eigenaar. De daling van 2024 is een eerste stap, maar geen garantie dat de trend zich voortzet. Asielen blijven afhankelijk van de goodwill van vrijwilligers én van blijvende steun van de overheid.
De boodschap blijft helder: wie een dier in huis wil halen, kijkt best eerst in een asiel. Daar wachten duizenden honden, katten en andere dieren op een nieuwe kans. Een adoptie is niet alleen een redding voor het dier, maar ook een steun voor de vele vrijwilligers die zich dagelijks inzetten. Vlaanderen toont met deze cijfers dat vooruitgang mogelijk is, maar dat er nog werk aan de winkel blijft.
