Vandaag kwam de voortgang omtrent de geplande verbouwing van het Gravensteen aan bod in de Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed van het Vlaams Parlement. Blijkt dat het alternatief dat de Gentse Stadsbouwmeester uit het niets opdrong, er niet in slaagt van Onroerend Erfgoed een positief advies te bekomen. Dat het onderzoek en uitwerking van dit alternatief de Stad Gent reeds bijna 300.000 euro kostte schreven we eerder al.
Het alternatief dat wij op vraag van de minister in een race tegen de klok opmaakten met mediëvisten, archeologen, architecten, ingenieurs enzovoort, werd volledig genegeerd. Blijkbaar is men vergeten dat wij van Onroerend Erfgoed wél een positief advies kregen omwille van de sterk conserverende houding. Die conserverende houding van ons is allerminst nieuw: de Bond der Vlaamsche liberale Maatschappijen van Gent sprak al in 1886 “de hoop uit, dat het [Gemeentebestuur] in het vervolg al zijne pogingen zal aanwenden om het ‘Gravenkasteel’, bepaaldelijk voor vernieling te
behoeden en, zoveel als het zijn kan, die grijze getuige van ons verleden in zijn oorspronkelijk karakter aanschouwelijk te maken.”1
Waar wij vorig jaar nog “voorzichtig positief” reageerden op de verdere stappen, kunnen wij nu enkel verbolgen zijn. Wij hadden gehoopt dat de adviezen die de Stadsbouwmeester in zijn presentatie vervatte gevolgd zouden worden. Echter, er zijn geen gesprekken meer geweest, geen betrokkenheid, geen participatie…
Ook “het agentschap Onroerend Erfgoed is niet op de hoogte waarom er niet op de ingediende ontwerpen werd voortgewerkt, ondanks het feit dat een van de ingediende ontwerpen [namelijk dat van SOS Gravensteen] beloftevol leek”, hoorden wij vandaag. Dit eigengereide parcours van de Stad is jammer genoeg typerend.
We zijn dus terug bij af – de moeite ten spijt die de Minister van Onroerend Erfgoed, het Departement Onroerend Erfgoed en de vzw INTER zich hebben getroost. De Stad valt terug op het oorspronkelijke ontwerp als zogezegd het enig haalbare. De liftkoker, onveranderd overgenomen uit het oorspronkelijke ontwerp, zal wel degelijk vernielingen aanbrengen in ons middeleeuws erfgoed, net zoals een doorboring van de walmuur dat zal doen.
Het vernielen en verharden van de unieke groenzone voor een ‘giftwinkel’ staat haaks op de voornemens van de Stad omtrent ‘ontharden en verluchten’, waartoe ze wel de burger verplicht. Ook het bederven van de beeldwaarde blijft voor ons ontoelaatbaar. De Stad heeft wat dit betreft een zeer kort geheugen en lijkt zich niet te herinneren dat de Raad van State eerder al de beeldwaarde op deze site liet primeren op haar bouwlustigheid. Wij verwijzen hiervoor naar het arrest van de Raad van State nr. 70.420 van 18 december 1997 in de zaak A. 74.453/X-7457.
Pro memorie: men wilde toen de gevel van de Oude Vismijn langs de kant van de Onthoofdingsbrug danig aanpassen. De Stad hoopte daar in stilte mee weg te komen, maar onder andere het beschermingsbesluit ‘Sint-Veerleplein en omgeving’ van 7 oktober 1993, was onze bestuurders eventjes ontgaan toen ze de omgevingsvergunning afleverden. Ook haalde hun advocaat aan dat “de huidige gevel van het gebouw aan de Rekelingestraat moet beschouwd worden als ’camouflage’-architectuur, zodat de verwijdering ervan ’verantwoord’ zou zijn en ’niet tegenstrijdig’ zou zijn met de bescherming als monument.” Een argument dat de Raad van State grondig tegensprak.
Beschermingsbesluiten dient men te respecteren, daarom zijn ze er tenslotte.
Ook nu weer krijgen we arrogante en cultuurloze onzin te horen: Het Gravensteen is “geen middeleeuwse burcht” maar een “imaginaire plaats die doet dromen”… Hou toch op met die infantiele praat!
Daartegenover stellen wij: het Gravensteen is een burcht, een van de weinige, nagenoeg intacte getuigen van middeleeuwse militaire architectuur in onze contreien. Wij pleiten voor de correcte omgang met ons erfgoed. We gaan er dan ook van uit dat de stedelijke diensten bevoegd voor architectuurbeleid, stedenbouw, omgevingsvergunningen, bescherming van monumenten en stadsgezichten en beheer over stadsmonumenten geen vergunning kúnnen afleveren voor het
oorspronkelijke ontwerp, en dat dus ook niet zullen doen.
Doen ze het toch, dan zullen wij onze kijk op de zaken – en die van vele Gentenaars – zonder meer gerechtelijk afdwingen. Ons dossier ligt klaar zegt de voorzitter Wouter Houtekamer – www.sosgravensteen.be
